Neonicotinoïden

Daarnaast kunnen bijen met neonicotinoïden in aanraking komen via door bladluizen geproduceerde honingdauw en guttatievocht (vochtdruppels die via de waterporiën in de rand van het blad naar buiten worden geperst). De producten werden in de jaren door Shell, en in de jaren door Bayer ontwikkeld. De groep neonicotinoïden omvat acetamipri clothianidine, imidaclopri nitenpyram, nithiazine, thiacloprid en thiamethoxam.

Sommige neonicotinoïden behoren dus tot twee subgroepen. De molecule van imidacloprid b. De neonicotinoïden hebben zich door de plant verspreid en worden via de sappen opgenomen door de insecten. Deze honingdauw wordt daardoor giftig voor nuttige insecten zoals sluipwespen en zweefvliegen en leidt tot sterfte binnen enkele dagen. Neonicotinoïden zouden alleen in bloeiende gewassen hun vernietigende werk doen onder nuttige insecten.

Maar ook bijen kunnen sterven als ze ermee in aanraking komen. Want de groep neonicotinoïden omvat : Acetamipri Clothianidin, Dinotefuran. Imidaclopri Imidaclothiz, Nitenpyram, Nithiazine, Paichongding, Thiaclopri Thiamethoxam, Alles onder een groot aantal verschillende merknamen. Een helder en volledig overzicht van neonicotinoïden en van de omvang van het gebruik ervan heb ik niet kunnen vinden.

Op papier zijn neonicotinoïden veelbelovend. Je hoeft ze niet op gewassen te spuiten, waardoor er weinig verstuift. Uit zulke zaden groeien planten – vooral maïs, soja en koolzaad – met neonicotinoïden in al hun weefsels. Het groeiende plantje kan de stof opnemen en door de hele plant transporteren. Zo kan een kiemplantje goed beschermd worden tegen vraat door schadelijke insecten zonder dat een heel vel herhaaldelijk, hoeft te worden bespoten.

Het zijn moderne insecticiden die voor insecten veel schadelijker zijn dan voor zoogdieren. Ze blijven lang achter in het milieu en worden in verband gebracht met de bijensterfte. Natuurpunt vatte de meest relevante wetenschappelijke bevindingen van de afgelopen jaren samen in dit rapport en geeft de politiek enkele aanbevlingen.

Althans daar ging men tot voor kort van uit. Dankzij deze stof hoeven akkerbouwers in het groeiseizoen minder insecticiden te gebruiken, wat leidt tot een lagere milieubelasting. Dat stelt vakgroepvoorzitter. De insectenbestrijder heeft niet alleen een directe schadelijke werking op nuttige insecten via nectar of stuifmeel uit bloemen.

Nuttige insecten, zoals biologische bestrijders en bestuivers, staan ook bloot aan neonicotinoïden. Nu blijkt dat de neonicotinoïden ook in de uitscheiding, honingdauw, van deze insecten terecht komt. Elf landen zijn voor een verbo wat Nederland beslist is nog onbekend.

Ook de afbraakproducten (metabolieten) van neonicotinoïden zijn giftig, zodat de middelen lang doorwerken. Het zijn zogenoemde systemische insecticiden, die zich doorheen de hele plant verspreiden en insecten doden die van de plant eten. Zo komen ze echter ook in nectar terecht, met schadelijke neveneffecten op bijen en hommels tot gevolg. Niet alleen voor bijen, maar ook voor nuttige insecten, zijn neonicotinoïden een risico. Uit onderzoek van WUR en de universiteit van Valencia blijkt dat insecten niet alleen via stuifmeel en nectar blootstaan aan neonicotinoïden , maar ook via honingdauw.

Maar het blijkt erg moeilijk om betrouwbare informatie te verzamelen over schade aan bestuivende insecten. De gevolgen van het verbod op neonicotinoïden worden zichtbaar: Sinds een week zijn de eerste plekken vergelingsziekte zichtbaar in de bieten. Vooral in het zuidwesten worden gele bladeren gevonden in het veld. Hieronder een lijst met neonicotinoïden bevattende stoffen. Dankzij een wijziging op de website van ctbg (College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden) werken de links niet meer maar u kunt het middel opzoeken in een lijst op de website van ctbg.

Hier gaat u naar de lijst met middelen. Dit zijn de werkzame stoffen. Vandaag zijn het wereldwijd één van de meest gebruikte pesticiden. Ze maken uit van de wereldmarkt voor insecticiden.

Het zal je niet ontgaan zijn dat het debat over neonicotinoïden weer in alle hevigheid is losgebarsten. Dagblad Trouw vond het op april zelfs reden om de voorpagina er bijna helemaal aan te wijden. In de Tweede Kamer is onlangs besloten om de toelating van neonicotinoïden te “heroverwegen”.